Το Εικαστικό Θέατρο Κούκλας “Πράσσειν Άλογα” στο πλαίσιο του προγράμματος 2022 του θεσμού “ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ – ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΜΝΗΜΗΣ – 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ” με παραγωγή του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, υπό την Αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού του Υπουργείου Εξωτερικών, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου και το Δήμο της Κω και με την υποστήριξη του Lions Club Kos “Ιπποκράτης” και το Δημοτικό Κανάλι της Κω παρουσίασε ένα σεμινάριο κούκλας δύο εβδομάδων (30 Αυγούστου – 9 Σεπτεμβρίου 2022) για εφήβους με τίτλο “Ξεριζωμός, Σαν Χθες, 1922-2022”, το οποίο κατέληξε σε δύο παραστάσεις στις 10 & 11 Σεπτεμβρίου στο Ρωμαϊκό Ωδείο της Κω.
Ιστορική Αναδρομή
Ο σχεδιασμός του προγράμματος ξεκίνησε πριν καιρό από την ομάδα μας και η προετοιμασία του απαίτησε πολύ χρόνο και δουλειά από εμάς. Μας απασχόλησε πολύ η ανεύρεση και η διαμόρφωση του κατάλληλου οπτικοακουστικού ιστορικού υλικού που θα υποβάλει τα παιδιά στο κλίμα της εκάστοτε χρονικής περιόδου και του εκάστοτε τόπου. Με αφορμή την Μικρασιατική Καταστροφή αναφερθήκαμε τόσο στα γεγονότα του 1922, όσο και στο Κυπριακό ζήτημα του 1974, ενώ επεκταθήκαμε και στο σύγχρονο προσφυγικό ζήτημα ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Συρία και την Ουκρανία.
Καθώς το πλαίσιο ήταν αρχικά θεωρητικό, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε την υλοποίησή του χωρίς να γνωρίσουμε τα άτομα που θα συμμετείχαν, δηλαδή τα αγαπημένα μας παιδιά! Τα βίντεο που δημιουργήσαμε με το οπτικοακουστικό ιστορικό υλικό αποτέλεσαν αφορμή για να συζητήσουμε με τα παιδιά, να ανταλλάξουμε απόψεις και ιδέες και να μοιραστούμε συναισθήματα που μας γεννήθηκαν, ενώ ταυτόχρονα αποτέλεσαν τον καλλιτεχνικό ιστό της παράστασης. Δεν πιστεύαμε ότι και τα μικρότερα παιδιά θα παρακινηθούν να μιλήσουν με πάθος για την σκληρότητα του πολέμου, του ξεριζωμού και της προσφυγιάς. Ωστόσο η δύναμη της εικόνας και του ήχου των βίντεο είναι ισχυρή και κατάφερε να συγκινήσει τα παιδιά, τα οποία εξέφρασαν την αντίθεσή τους για την αδικία του πολέμου.
Κατασκευή Κούκλας
Κατά τη διάρκεια των δύο εβδομάδων που διήρκησε το σεμινάριο τα παιδιά έμαθαν να κατασκευάζουν κούκλα από χαρτί και την είδαν να ζωντανεύει μπροστά στα μάτια τους και να αρθρώνει λόγο. Η κούκλα μπόρεσε μέσα από την κίνηση που της έδωσαν τα παιδιά να απλώσει το χέρι και να αγκαλιάσει τις υπόλοιπες κούκλες, να τις βοηθήσει, να τις παρηγορήσει. Τα παιδιά έμαθαν τις βασικές αρχές εμψύχωσης της κούκλας και στα διαλείμματα είδαμε πολλές φορές να προβαίνουν σε δικούς τους αυτοσχεδιασμούς με τις κούκλες τους, τις οποίες αγάπησαν γρήγορα. Ο ενθουσιασμός των παιδιών που κρατούν και παίζουν με την κούκλα που τα ίδια έφτιαξαν είναι μια εικόνα που θα κρατήσουμε στη μνήμη μας.
Αυτοσχεδιασμοί
Τον ίδιο, αμείωτο ενθουσιασμό διακρίναμε στα παιδιά τις δύο μέρες των παραστάσεων, καθώς όλοι λαχταρούσαμε να παρουσιάσουμε το αποτέλεσμα του εντατικού σεμιναρίου που δουλεύαμε δύο εβδομάδες. Με αφορμή το περιεχόμενο των βίντεο που φτιάχτηκαν αποκλειστικά για το σεμινάριο δουλέψαμε με τα παιδιά κάποιους αυτοσχεδιασμούς που απεικόνιζαν τη ζωή των ανθρώπων πριν τον πόλεμο, αλλά και την ζωή τους μετά το ξέσπασμα του πολέμου, το ταξίδι, την εγκατάσταση στο νέο τόπο και τέλος την υποδοχή τους από την τοπική κοινότητα, σκηνές που παρουσίασαν στο κοινό στο Ρωμαϊκό Ωδείο.
Προετοιμασία & Παρουσίαση
Η προετοιμασία στα καμαρίνια και πίσω από την σκηνή μας ένωσαν ακόμα περισσότερο και αισθανθήκαμε ως μια σφιχτή ομάδα, έτοιμη να παρουσιάσει την παράστασή της. Παρά την κούραση και τις τεχνικές δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε την πρώτη μέρα, καταφέραμε να μοιραστούμε με το κοινό τους αυτοσχεδιασμούς που δουλέψαμε, ώστε να παρουσιαστούν στο κοινό. Τη δεύτερη μέρα, έχοντας ξεπεράσει τις δυσκολίες και τροποποιώντας κάποια κομμάτια της παράστασης, τα παιδιά μπόρεσαν πραγματικά να λάμψουν στην σκηνή και να ανταποκριθούν στις αλλαγές με τρόπο ευρηματικό. Μέσα από την παράσταση αποτυπώθηκε ο πόνος του ξεριζωμού και της προσφυγιάς και αναδύθηκε το ηχηρό μήνυμα της ειρήνης.
Δεν μπορούμε να περιγράψουμε την χαρά και την συγκίνησή μας για το αποτέλεσμα της συνεργασίας μας με τα παιδιά. Όλο αυτό το διάστημα που συνεργαστήκαμε, μοιραστήκαμε γνώσεις, ανταλλάξαμε ιδέες, παίξαμε θέατρο και το κυριότερο γίναμε μια σφιχτή ομάδα. Τίποτα δεν θα ήταν το ίδιο χωρίς την συμβολή του καθενός. Το κάθε παιδί με τον ξεχωριστό του χαρακτήρα έβαλε το δικό του λιθαράκι στην παράσταση και την έκανε μοναδική. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τα γέλια, τις συζητήσεις μας, αλλά και το άγχος ή τα κλάματα που μας βγήκαν λόγω της κούρασης του εντατικού σεμιναρίου. Οι στιγμές στο Χάνι και στο Ρωμαϊκό Ωδείο θα μείνουν ανεξίτηλες στη μνήμη μας κι ελπίζουμε να επιστρέψουμε σύντομα στην Κω για να φτιάξουμε νέες αναμνήσεις.
Όραμα
Αξιοσημείωτο θεωρούμε το γεγονός ότι η παραγωγή μας θα συνεχίσει την πορεία της, καθώς σκοπεύουμε να συνεχίσουμε την εφαρμογή της κι εκτός του πλαισίου του προγράμματος “Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός” σε σχολεία της Ελλάδας και του εξωτερικού σε συνεργασία με τους δήμους, τις περιφέρειες ή εταιρείες μέσω διαδικτυακών σεμιναρίων. Στόχος μας είναι να ευαισθητοποιήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά κι ενήλικες πάνω στο θέμα της Μικρασιατικής Καταστροφής, αλλά και του σύγχρονου προσφυγικού ζητήματος.
Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους συμμετέχοντες, αλλά και όλους όσους μας βοήθησαν να πραγματοποιήσουμε το σεμινάριο στην Κω.
